عرفه در کلام معصومین علیه السلام (جنبش الهی مصاف)

بهترین دعا

عنه صلى الله علیه و آله : أفضَلُ الدُّعاءِ ، دُعاءُ یَومِ عَرَفَةَ .

۱
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : برترین دعا ، دعا در روز عرفه است.

....

روز نیایش

عنه علیه السلام : إنَّ یَومَ عَرَفَةَ یَومُ دُعاءٍ ومَسأَلَةٍ .

۲
امام باقر علیه السلام : روز عرفه ، روز دعا و درخواست است.

....

اجتماع برای دعا

عنه علیه السلام : فی یَومِ عَرَفَةَ یَجتَمِعونَ بِغَیرِ إمامٍ فِی الأَمصارِ ، یَدعونَ اللّهَ تَعالى عز و جل .

۳
امام صادق علیه السلام : در روز عرفه ، بدون امام ، در شهرها جمع شوند و به درگاه خداوند عز و جل دعا کنند.

....

تکبیر پیامبر

الإمام علیّ علیه السلام : کانَ [ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله ] یُکَبِّرُ مِن یَومِ عَرَفَةَ صَلاةَ الغَداةِ ، ویَقطَعُها صَلاةَ العَصرِ آخِرَ أیّامِ التَّشریقِ .

۴
امام على علیه السلام : پیامبر صلى الله علیه و آله از هنگام نماز صبح روز عرفه ، تکبیر مى گفت و در نماز عصر آخرین روز از روزهاى تشریق ، آن را پایان مى داد .

....

هدیه پیامبرص به امام علی ع

الإمام الصادق علیه السلام : قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : ألا اُعَلِّمُکَ دُعاءَ یَومِ عَرَفَةَ ، وهُوَ دُعاءُ مَن کانَ قَبلی مِنَ الأَنبِیاءِ علیهم السلام ؟ قالَ : تَقولُ : لا إلهَ إلَا اللّهُ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ ... اللّهُمَّ إنّی أعوذُ بِکَ مِنَ الفَقرِ ، ومِن وَساوِسِ الصُّدورِ ، ومِن شَتاتِ الأَمرِ ، ومِن عَذابِ القَبرِ ، اللّهُمَّ إنّی أسأَ لُکَ خَیرَ الرِّیاحِ ، وأعوذُ بِکَ مِن شَرِّ ما تَجیءُ بِهِ الرِّیاحُ ، وأسأَ لُکَ خَیرَ اللَّیلِ وخَیرَ النَّهارِ .

۵
امام صادق علیه السلام : پیامبر خدا به على علیه السلام فرمود : «آیا دعاى روز عرفه را که دعاى پیامبرانِ پیش از من بوده است ، به تو نیاموزم؟ مى گویى : معبودى جز خداى یگانه و بى انباز نیست ... . بار خدایا! از فقر ، و از وسوسه هاى سینه ها ، و از آشفتگى کارها ، و از عذاب قبر ، به تو پناه مى برم . بار خدایا! خوبىِ (برکت) بادها را از تو مى خواهم ، و از بدى آنچه بادها مى آورند ، به تو پناه مى برم ، و خوبىِ روز و خوبىِ شب را از تو درخواست مى کنم » .

....

فرازی از امام حسین ع

الإمام الحسین علیه السلام ـ فی دُعائِهِ یَومَ عَرَفَةَ ـ : یا مَن أذاقَ أحِبّاءَهُ حَلاوَةَ المُؤانَسَةِ .

۶
امام حسین علیه السلام ـ در دعاى روز عَرَفه ـ : اى آن که به دوستانش شیرینى همدمى را چشانده است !

....

پاک ترین معبود

الإقبال عن الإمام الحسین علیه السلام ـ مِن دُعائِهِ یَومَ عَرَفَةَ ـ : سُبحانَکَ سُبحانَکَ مِن مُبدِئٍ مُعیدٍ حَمیدٍ مَجیدٍ ، وتَقَدَّسَت أسماؤُکَ وعَظُمَت آلاؤُکَ ، فَأَیُّ أنعُمِکَ یا إلهی اُحصی عَدَدا أو ذِکرا . . . سُبحانَهُ سُبحانَهُ سُبحانَهُ لَو کانَ فیهِما آلِهَةٌ إلَا اللّهُ لَفَسَدَتا وتَفَطَّرَتا ، فَسُبحانَ اللّهِ الواحِدِ الحَقِّ الأَحَدِ الصَّمَدِ الَّذی لَم یَلِد ولَم یولَد ولَم یَکُن لَهُ کُفُوا أحَدٌ . . . . تُسَبِّحُ لَکَ السَّماواتُ وَالأَرضُ ومَن فیهِنَّ وإن مِن شَیءٍ إلّا یُسَبِّحُ بِحَمدِکَ .

۷
الإقبال ـ به نقل از امام حسین علیه السلام ، از دعاى ایشان در روز عرفه ـ : پاکا تو ، پاکا تو که آغازگر [خلق] و باز گرداننده اى ، ستوده و بزرگوارى ، و نام هایت مقدّس و نعمت هایت بزرگ است! پس ، کدامین نعمت تو را ـ اى معبود من ـ بر شمارم ، یا نام برم ... ؟ پاکا او ، پاکا او ، پاکا او که اگر در آسمان ها و زمین ، جز خداى یگانه ، خدایانى دیگر بودند ، بى گمان ، آسمان ها و زمین ، تباه مى شدند و از هم مى پاشیدند ! پس ، پاکا خداى یگانه راستینِ یکتاى بى نیازى که نه زاده اى دارد و نه زاده کسى است و هیچ کس همتا و همسرش نیست ... ! آسمان ها و زمین و هر آن کس که در آنهاست ، تو را به پاکى مى ستایند ، و هیچ موجودى نیست ، مگر آن که تو را تسبیح و سپاس مى گوید .

....

بهترین همدم

عنه علیه السلام ـ مِن دُعائِهِ فی یَومِ عَرَفَةَ ـ : یا خَیرَ مَن آنَستُ بِهِ وَحدَتی وناجَیتُهُ بِسِرّی .

۸
امام صادق علیه السلام ـ از دعاى ایشان در روز عرفه ـ : اى بهترین کسى که در تنهایى ام با او همدم شدم و رازم را با او در میان نهادم

....

زمزمه امام صادق ع در روز عرفه

الإمام الصادق علیه السلام ـ فی دُعاءِ یَومِ عَرَفَةَ ـ : أسأَلُکَ الرَّحمَةَ یا سَیِّدی ومَولایَ وثِقَتی ، یا رَجائی ، یا مُعتَمَدی ومَلجَئی ، وذُخری وظَهری وعُدَّتی ، وأمَلی وغایَتی .

۱۰
امام صادق علیه السلام ـ در دعاى روز عرفه ـ : رحمت از تو درخواست مى کنم ، اى سَرورم و مولایم و مورد وثوقم! اى امید من! اى تکیه گاه و پناه من، و اى اندوخته و پشتوانه و ساز و برگ من و اى آرزو و آرمان من!

....

عاشقانه هایی از سید ساجدین ع

الإمام زین العابدین علیه السلام ـ مِن دُعائِهِ یَومَ عَرَفَةَ ـ : سُبحانَکَ مِن لَطیفٍ ما أَلطَفَکَ ، ورَؤوفٍ ما أَرأَفَکَ ، وحَکیمٍ ما أَعرَفَکَ! ۱۱

امام زین العابدین علیه السلام ـ در دعاى روز عرفه ـ : منزّهى تو که لطیفى و چه لطیفى ! و مهرورزى و چه مهرورزى ! و فرزانه اى و چه شناسایى

....

عنه علیه السلام ـ مِن دُعائهِ فی یَومِ عَرفَةَ ـ : و زَیِّنْ لیَ التَّفرُّدَ بمُناجاتِکَ باللَّیلِ و النَّهارِ .

۱۲
امام زین العابدین علیه السلام ـ در دعایش در روز عرفه ـ گفت : و خلوت راز و نیاز با خودت در شب و روز را در نظر من آراسته گردان.

....

 

الإمام زین العابدین علیه السلام ـ فی دُعاءِ یَومِ عَرَفَةَ ـ : یا أمَلی ، یا رَجائی ، یا خَیرَ مُستَغاثٍ ، یا أجوَدَ المُعطینَ ، یا مَن سَبَقَت رَحمَتُهُ غَضَبَهُ ، یا سَیِّدی ومَولایَ وثِقَتی ورَجائی ومُعتَمَدی ، ویا ذُخری وظَهری وعُدَّتی وغایَةَ أمَلی ورَغبَتی .

۹
امام زین العابدین علیه السلام ـ در دعاى روز عرفه ـ: اى آرزوى من! اى امید من! اى بهترین کسى که از او یارى مى طلبند! اى بخشنده ترینِ بخشندگان! اى کسى که مهرش بر خشمش پیشى دارد! اى آقاى من و مولاى من و مورد وثوق من و امید من و تکیه گاه من و اى اندوخته من و پشتوانه من و ساز و برگ من و غایت آرزو و اشتیاق من!

....

عنه علیه السلام ـ مِن دُعائهِ فی یَومِ عَرَفةَ ـ : و هَبْ لی عِصمَةً تُدنِینی مِن خَشیَتِکَ ، و تَقطَعُنی عَن رُکوبِ مَحارِمِکَ ، و تَفُکُّنی مِن أسرِ العَظائم ، و هَبْ لِیَ التَّطهیرَ مِن دَنَسِ العِصیانِ .

۱۳
امام زین العابدین علیه السلام ـ در دعاى روز عرفه ـ گفت : مرا نگهدارى و مصونیتى بخش که به ترس از تو نزدیکم گرداند و از ارتکاب حرامهاى تو بازم دارد و از بندِ گناهان بزرگ آزادم سازد و از پلشتىِ گناه و نافرمانى، پاکیزه ام گردان.

....

عنه علیه السلام ـ مِن دُعائهِ یَومَ عَرَفةَ ـ : و ذَلِّلْنی بَینَ یَدَیکَ ، و أعِزَّنی عِندَ خَلقِکَ ، و ضَعْنی إذا خَلَوتُ بِکَ ، وَ ارفَعْنی بَینَ عِبادِکَ ، و أغنِنی عَمَّن هُوَ غَنِیٌّ عَنّی ، و زِدْنی إلَیکَ فاقَةً و فَقرا .

۱۴
امام زین العابدین علیه السلام ـ در دعاى او در روز عرفه ـ گفت : مرا در پیشگاه خودت خوار گردان و نزد خلقت عزیز فرما؛ مرا در خلوتِ با خودت پست گردان و در میان بندگانت سربلند، و از کسى که از من بى نیاز است، بى نیازم گردان و بر نیازمندى و فقر من به خودت بیفزاى.

....

دعایی از امام ششم ع

عنه علیه السلام ـ مِن دُعائهِ یومَ عَرَفةَ ـ : أعُوذُ بکَ مِن دُنیا تَمنعُ خَیْرَ الآخِرةِ ، و مِن حَیاةٍ تَمنعُ خیرَ المَماتِ ، و مِن أملٍ یَمنعُ خیرَ العَملِ . ۱۵

امام صادق علیه السلام ـ در دعاى خویش در روز عرفه ـ گفت : خدایا! به تو پناه مى برم از دنیایى که مانع خیر آخرت مى شود و از زندگانى اى که مانع نیکو مردن مى گردد و از آرزویى که مانع کار نیک شود.

....

رزاق مهربان

الإمام الحسین علیه السلام ـ مِن دُعائِهِ یَومَ عَرَفَةَ ـ : أنتَ الَّذی رَزَقتَ ، أنتَ الَّذی أَعطَیتَ .

۱۶
امام حسین علیه السلام ـ در بخشى از دعاى عرفه اش ـ : تویى که روزى دادى . تویى که عطا کردى .

....

خواسته ای از امام حسین ع

الإمامُ الحسینُ علیه السلام ـ فی دعاءِ یَومِ عَرَفَةَ ـ : اللّهُمّ اجعَلْنی أخشاکَ کَأنّی أراکَ ، و أسعِدْنی بتَقواکَ ، و لا تُشقِنی بِمَعصِیَتِکَ . ۱۷

امام حسین علیه السلام ـ در دعاى روز عرفه ـ گفت : بار خدایا! کارى کن که از تو چنان بترسم که گویى مى بینمت، و با تقوا و ترس از خودت خوش بختم گردان، و با معصیت و نا فرمانیت شور بختم مکن .

....

تکبیر امیر مومنان ع

کنز العمّال عن عبیدة : قَدِمَ عَلَینا عَلیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام فَکَبَّرَ یَومَ عَرَفَةَ مِن صَلاةِ الغَداةِ إلى صَلاةِ العَصرِ مِن آخِرِ أیّامِ التَّشریقِ ، یَقولُ : اللّهُ أکبَرُ اللّهُ أکبَرُ ، لا إلهَ إلَا اللّهُ وَاللّهُ أکبَرُ ، اللّهُ أکبَرُ وَللّهِِ الحَمدُ . ۱

۸
کنزالعمّال ـ به نقل از عبیده ـ : على بن ابى طالب علیه السلام بر ما وارد شد . او از نماز صبح روز عرفه تا نماز عصر آخرین روز تشریق ، تکبیر گفت . مى گفت : «بزرگا خدا ، بزرگا خدا! معبودى جز خدا نیست . بزرگا خدا ، بزرگا خدا ، و ستایش ، خداى راست!»

....

منبع: روایتگر

 

پی نوشت:

1.الموطّأ : ج ۱ ص ۲۱۵ ح ۳۲ عن طلحة بن عبید اللّه .
2.تهذیب الأحکام : ج ۴ ص ۲۹۹ ح ۹۰۳ ، کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ۲ ص ۸۸ ح ۱۸۱۱ ، علل الشرایع : ص ۳۸۶ ح ۱ کلّها عن سدیر ، الإقبال : ج ۲ ص ۶۰ ، بحار الأنوار : ج ۹۷ ص ۱۲۴ ح ۴ .
3.تهذیب الأحکام : ج ۳ ص ۱۳۶ ح ۲۹۸ عن ابن سنان .
4.المستدرک على الصحیحین : ج ۱ ص ۴۳۹ ح ۱۱۱۱ عن أبی الطفیل ، السنن الکبرى : ج ۳ ص ۴۴۰ ح ۶۲۷۸ عن جابر ، کنز العمّال : ج ۷ ص ۹۳ ح ۱۸۱۲۱ .
5.تهذیب الأحکام : ج ۵ ص ۱۸۳ ح ۶۱۲ ، کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ۲ ص ۵۴۲ ح ۳۱۳۵ عن معاویة بن عمّار نحوه ، مصباح المتهجّد : ص ۶۸۸ ح ۷۷۰ من دون إسنادٍ إلى أحدٍ من أهل البیت علیهم السلام ، الإقبال : ج ۲ ص ۷۲ ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۱۵ ح ۳ ؛ السنن الکبرى : ج ۵ ص ۱۹۰ ح ۹۴۷۵ ، المصنّف لابن أبی شیبة : ج ۴ ص ۴۷۳ ح ۳ کلاهما عن عبد اللّه بن عبیدة عن الإمام علیّ علیه السلام .
6.إقبال الأعمال : ۳۴۹ .
7.الإقبال : ج ۲ ص ۷۶ ، البلد الأمین : ص ۲۵۲ ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۱۷ ح ۳ .
8.الإقبال : ج ۲ ص ۱۴۱ عن سلمة بن الأکوع ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۵۶ .
9.مصباح المتهجّد : ص ۶۹۵ ح ۷۷۱ ، الإقبال : ج ۲ ص ۱۰۸ ، المزار للمفید : ص ۱۶۱ ، المزار الکبیر : ص ۴۵۴ کلاهما من دون إسنادٍ إلى أحد من أهل البیت علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۳۲ .
10.الإقبال : ج ۲ ص ۱۵۱ ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۶۳ .
11.الصحیفة السجّادیّة : ص ۱۸۷ الدعاء ۴۷ ، الإقبال : ج ۲ ص ۸۹ ، المصباح للکفعمی : ص ۸۸۸ .
12.الصحیفة السجّادیّة : الدعاء ۴۷ .
13.الصحیفة السجّادیّة : الدعاء ۴۷ .
14.الصحیفة السجّادیّة : الدعاء ۴۷ .
15.بحار الأنوار : ۹۸ / ۲۶۰ .
16.الإقبال : ج ۲ ص ۸۲ ، البلد الأمین : ص ۲۵۵ ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۲۲۱ ح ۳ .
17.بحار الأنوار: ۹۸ / ۲۱۸ /۳.
18.کنز العمّال : ج ۵ ص ۲۴۰ ح ۱۲۷۵۴ نقلاً عن ابن أبی الدنیا .